KALP ANATOMİSİ(DOLAŞIM SİSTEMİ)

DOLAŞIM SİSTEMİ (SYSTEMA CİRCULATORİUM) Canlılarda dışarıdan alınan besin maddelerini ve oksijeni hücrelere taşımak, hücrelerde meydana gelen metabolizma artıklarını dışarıdan atmakla görevli olan organlara(akciğer, böbrek) taşımak, ayrıca endokrin bezlerde üretilen hormonları hedef organlarla ulaştırmakla görevli sisteme dolaşım sistemi denir. Dolaşım sistemi içerisinde kalp(cor) ve damarlar(arter, ven ve lenf damarları) incelenir. KALP(COR) Dolaşım sisteminin temel organı olan kalp pericardium denilen bir kese içerisinde bulunur. Tabanı yukarıda, tepesi aşağıda koni şeklinde bir organdır. Pericardium' un sağında ve solunda akciğerler, önünde sternum ve 3. - 6. kıkırdak kaburgalar, altında diaphragma, arkasında ise oesophagus, aorta thoracica ve n. vagus bulunur. Kalbin 2/3 ' ü orta hattın solunda, 1/3 'ü orta hattın sağında yerleşmiştir. Kalp ortalama olarak 12 cm boyunda, 9 cm genişliğinde ve 6 cm kalınlığındadır. Ortalama ağırlığı erkeklerde 300gr, kadınlarda 250gr, hacmi ise 500-700cc kadardır. DIŞ YÜZÜ Kalbin tepesine apex cordis denir. Burası sol meme başının altında(5. intercostal aralıkta orta hattan 8-10 cm dışta) bulunur. Kalbin tabanına basis cordis denir. Arkaya, sağa ve yukarı doğru bakar. Kalbin ön yüzüne facies sternocostalis, diaphragma ile komşu olan yüzüne(alt yüz) facies diaphragmatica denir. Dıştan baktığımızda ventriküllerle(odacık) atriumlar(kulakçık) arasında gözlenen oluğa sulcus coronariusdenir.Sulcus coronarius' tan kalbin tepesine doğru seyreden ve iki ventrikül arasında bulunan öndeki oluğa sulcus interventricularis anterior, alttaki(facies diaphragmatica' daki) oluğa ise sulcus interventricularis posterior denir. Bu iki oluk apex cordisin sağında birleşerek incisura apicis cordis' i oluşturur. FORAMEN OVALE NEDİR ? Doğum öncesi sağ atrium ile sol atrium arasında kan geçini sağlayan foramen ovale adında bir delik bulunur. Burası doğumdan sonra kapanarak sağ kalp ile sol kalp arasında kan geçişi engellenir. Bu delik kendiliğinden kapanmaz ise kişiye kalbi delik teşhisi konulur. KALP BOŞLUKLARI KALP 4 boşluktan ibarettir. Bunların tepeye yakın olanlarına ventrikül(ventriculus dexter ve ventriculus sinister) denir. İki ventrikülü birbirinden ayıran bölmeye septum interventriculare denir. Tabana yakın olanlarına atrium(atrium dextrum ve atrium sinistrum) denir. İki atriumu birbirinden ayıran bölmeye septum interatriale denir. Sağ atrium ile sağ ventrikül arasında ostium atrioventriculare dextrum denilen bir delik bulunur. Bu delikte valva atrioventriculare dextra(triküspit kapak) denilen üç parçalı bir kapak bulunur. Atriumların öne doğru yaptıkları cep şeklindeki çıkıntılara auricula denir. Auricula dextra ve auricula sinistra. KALBİN KAPAKLARI Sağ atrium ile sağ ventrikül arasında ostium atrioventriculare dextrum denilen bir delik bulunur. Bu delikte valva atrioventriculare dextra(triküspit kapak) denilen üç parçalı bir kapak vardır. >>>Cuspis Anterior >>>Cuspis Posterior >>>Cuspis Septalis Sol atrium ile sol ventrikül arasında ostium atrioventriculare sinistrum denilen bir delik bulunur. Bu delikte valva atrioventriculare sinistra(biküspit kapak, mitral kapak) denilen iki parçalı bir kapak bulunur. Bu kapaklar atriumlardan ventriküllere geçen kanın atriumlara geri dönmesini engeller. >>>Cuspis Anterior >>>Cuspis Posterior Ostium trunci pulmanalis' te valva trunci pulmonalis bulunur ve üç kapakçığa sahiptir. >>>Valva semilunaris anterior >>>Valva semilunaris dextra >>>Valva semilunaris sinistra Ostium aortae' da valva aortae bulunur ve üç kapakçığı vardır. >>>Valva semilunaris sinistra >>>Valva semilunaris dextra >>>Valva semilunaris posterior KALBE GİREN VE ÇIKAN DAMARLAR Kalpten kan götüren damarlara arter, kalbe kan getiren damarlara ven denir. Kalpten kan götüren damarlar; vena cava superior vena cava inferior ve sinus coronarius vena pulmonalis Kalbe kan getiren damarlar; truncus pulmonalis ve aorta KALBİN YAPISI Kalp duvarı içten dışa doğru üç tabakadan(endocardium, myocardium, epicardium) oluşur. Endocardium: Kalp boşluklarının iç yüzleri, kalp kapakçıkları, m. papillaris, chorda tendinea, m. pectinati ve trabecula carnea' ları örten ince, düz ve parlak zar. Pericardium: Kalp ve büyük damarların başlangıç kısımlarını saran iki tabakalı bir kesedir. Dış tabakasına perikardium fibrosum, iç tabakasına pericardium serosum denir. Dış tabaka kalın ve sağlam liflerden oluşur. Tabanı diaphragma üzerine oturur ve onunla kaynaşır. Lamina visceralis ve lamina parietalis arasında meydana gelen boşluğa cavitas pericardiacadenir. Bu boşlukta bulunan sıvıya liqour pericardii denir. Pericardium hastalıklarında(pericarditis) liquorpericardii 250 hatta 500cm3' e çıkabilir. Bu gibi durumlarda fibröz zar genişleyemeyeceği için, sıvı kalbe basınç yapar. KALBİN İNNERVASYONU Nervus cardiacus superius(superficialis), Nervus cardiacus meidus (profundus) ve Nervus cardiacus inferius çeşitli şekillerde birleşerek Nervus vagus' dan aldığı dallarla plexus cardiacus profundus ve plex. cardiacus superficialis' i oluştururlar.